| AZ | EN | RU


SÜD VƏZİ XƏRÇƏNGİNİN PATOGENEZİNDƏ METALLOPROTEİN AZALARIN TOXUMA İNHİBİTORU-1-İN ƏHƏMİYYƏTİ
Qəmbərova S.Ç.


DOI: 10.61775/2413-3302.v2i32.01


XÜLASƏ
Süd vəzisi xərçənginin (SVX) patogenezində metalloproteinazaların toxuma inhibitorları (MPTİ) mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Son zaman aparılan tədqiqatlar MPTİ-nın bu patologiyanın inkişafında ikili rolunu göstərsələr də, onların metalloproteinazaların fəallığını inhibisiya edərək şişin invazivliyinin, residivinin qarşısını alması sübut edilmişdir. Bu proteaz inhibitorlarının, xüsusilədə MPTİ-1-in şişəleyhinə təsirinin öyrənilməsi istiqamətində geniş tədqiqatların aparılması SVX-nin müalicəsində yeni dərman preparatlarının hazırlanmasına imkan verə bilər.
Açar sözlər: süd vəzisi xərçəngi, metalloproteinazalar, metalloproteinazaların toxuma inhibitorları


ƏDƏBİYYAT
  1. Deryugina E.I. Matrix metalloproteinases and tumor metastasis // Cancer Metastasis Rev., 2006; 25 (1): 9-34.
  2. Deryugina E.I. Pleiotropic roles of matrix metalloproteinases in tumor angiogenesis: contrasting, overlapping and compensatory functions // Biochim. Biophys. Acta., 2010; 1803 (1): 103-120.
  3. Черномаз И.С. Клиническое значение матриксных металлопротеиназ и их тканевых ингибиторов у больных опухолями костей / диссертация кандидата медицинских наук, - Москва - 2020.
  4. Kessenbrock K. Matrix metalloproteinases: regulators of the tumor microenvironment // Cell., 2010; 141(1): 52-67.
  5. Васильевна Ю.К. Клиническая значимость матриксной металлопротеиназы 2 типа и ангиогенных факторов в сыворотке крови и опухоли больных новообразованиями яичников / диссертация кандидата медицинских наук, - Москва - 2011.
  6. Roy D.M. Candidate prognostic markers in breast cancer: focus on extracellular proteases and their inhibitors // Breast Cancer., 2014; 6: 81-91.
  7. Герштейн Е.С., Кушлинский Д.Н., Адамян Л.В. и др. Матриксные мeталлопротеиназы и их тканевые ингибиторы в клиническом течении и прогнозе рака яичников // Молекулярная медицина, 2013; 6: 11-20.
  8. Ганусевич И.И. Роль матриксных металлопротеиназ (ММП) при злокачественных новообразованиях. и участие ММП в ангиогенезе, инвазии и метастазировании опухолей // Онкология, 2010; 12 (2): 108-117.
  9. Ярмолинская М.И., Молотков, А.С., Денисова, В.М. Матриксные металлопротеиназы и ингибиторы: классификация, механизм действия // Журнал акушерства и женских болезней, 2012; 61 (1): 113-125.
  10. Матриксные металлопротеиназы, c. 445-449; www. Biochemmack.ru
  11. Мамедов У.Р. Инсулиноподобные факторы роста и маркеры опухолевой прогрессии в диагностике и прогнозе раннего рецидива рака молочной железы // диссертация кандидата медицинских наук, - Москва - 2019.
  12. Chimal-Ramírez G.K., Espinoza-Sánchez N.A., Utrera-Barillas D. et al. MMP1, MMP9, and COX2 expressions in promonocytes are induced by breast cancer cells and correlate with collagen degradation, transformation-like morphological changes in MCF-10A acini, and tumor aggressiveness // Biomed. Res. Int., 2013: 279505.
  13. Kulic A. Dedic Plavetic, Vrbanec J., Sirotkovic-Skerlev M. Low serum MMP-1 in breast cancer: a negative prognostic factor? // Biomarkers., 2012; 17(5): 416-421.
  14. Puzovic V. Brcic I., Ranogajec I. et al. Prognostic values of ETS-1, MMP-2 and MMP-9 expression and co-expression in breast cancer patients // Neoplasma, 2014; 61 (4): 439-446.
  15. Song J., Su H., Zhou Y.Y. et al. Prognostic value of matrix metalloproteinase 9 expression in breast cancer patients: a meta-analysis // Asian Pac. J. Cancer Prev., 2013; 14 (3):1615-1621.
  16. Murphy G., Nagase H. Progress in matrix metalloproteinase research // Mol. Aspects Med., 2008; 29 (5): 290-308.
  17. Chou A., Hsiao C., Shih T. et al. The Contribution of Matrix Metalloproteinase-7 Promoter Genotypes in Breast Cancer in Taiwan // Anticancer Research, 2017; 37(9): 4973-4977.
  18. Григоркевич О.С., Мокров Г.В., Косова Л.Ю. Матриксные металлопротеиназы и их ингибиторы // Фармакокинетика и Фармакодинамика, 2019;(2):3-16
  19. Клишо Е.В., Кондакова И.В., Чойнзонов Е.Л. Матриксные металлопротеиназы в онкогенезе // Сибирский онкологический журнал, 2003; 2: 62-70.
  20. Рогова Л.Н., Шестернина Н.В., Замечник Т.В., Фастова И.А. Матриксные металлопротеиназы, их роль в физиологических и патологических процессах (обзор) // Вестник новых медицинских технологий, 2011; XVIII (2): 86-89.
  21. Würtz S.O., Schrohl A.S., Sørensen N.M. et al. Tissue inhibitor of metalloproteinases-1 in breast cancer // Endocr Relat Cancer, 2005; 12(2):215-27.
  22. Yoshiji H, Gomez D.E., Thorgeirsson U.P. Enhanced RNA expression of tissue inhibitor of metalloproteinases-1 (TIMP-1) in human breast cancer // International Journal of Cancer (Pred. Oncol.), 1996; 69: 131-134.
  23. Brummer O., Athar S., Riethdorf L. et al. Matrix-metalloproteinases 1,2 and 3 and their tissue inhibitors 1 and 2 in benign and malignant breast lesions: an in situ hybridisation study // Virchows Archiv, 1999; 435:566-573.
  24. Nakopoulou L., Panayotopoulou E.G., Giannopoulou I. et al. Stromelysin-3 protein expression in invasive breast cancer: relation to proliferation, cell survival and patients’ outcome // Modern Pathology, 2002;15:1154-1161.
  25. Jones J.L., Glynn P., Walker R.A. Expression of MMP-2 and MMP-9, their inhibitors, and the activator MT1-MMP in primary breast carcinomas, Journal of Pathology, 1999; 189: 161-168.
  26. Abdollahi A., Nozarian Z., Nazar E. Association between Expression of Tissue Inhibitors of Metalloproteinases-1, Matrix Metalloproteinase-2, and Matrix Metalloproteinase-9 Genes and Axillary Lymph Nodes Metastasis in Patients with Breast Cancer. Int J Prev Med. 2019;10:127.
  27. Thorsen S.B., Christensen S.L., Würtz S.O. et al. Plasma levels of the MMP-9:TIMP-1 complex as prognostic biomarker in breast cancer: A retrospective study // BMC Cancer., 2013;13:598.
  28. Brun J., Cortez A., Lesieur B. et al. Expression of MMP-2, -7, -9, MT1-MMP and TIMP-1 and -2 has no prognostic relevance in patients with advanced epithelial ovarian cancer // Oncol Rep., 2012; 27: 1049-1057.
  29. Radisky E.S., Raeeszadeh-Sarmazdeh M., Radisky D.C. Therapeutic Potential of Matrix Metalloproteinase Inhibition in Breast Cancer // J Cell Biochem., 2017;118(11):3531-3548.
  30. Sonego M., Poletto E., Pivetta E. et al. TIMP-1 is Overexpressed and Secreted by Platinum Resistant Epithelial Ovarian Cancer Cells // Cells, 2019;9(1):6.
  31. Gong Y., Scott E., Lu R. et al. TIMP-1 promotes accumulation of cancer associated fibroblasts and cancer progression // PLoS One, 2013;8(10):e77366
  32. Winer A., Adams S., Mignatti P. Matrix Metalloproteinase Inhibitors in Cancer Therapy: Turning Past Failures Into Future Successes // Mol Cancer Ther., 2018; 17(6): 1147-1155.
  33. Almutairi S., Kalloush H.M., Manoon N.A., Bardaweel S.K. Matrix Metalloproteinases Inhibitors in Cancer Treatment: An Updated Review (2013-2023) // Molecules, 2023; 28: 5567.
  34. Winer A., Adams S., Mignatti P. Matrix Metalloproteinase Inhibitors in Cancer Therapy: Turning Past Failures Into Future Successes // Mol Cancer Ther., 2018;17(6):1147-1155.