XÜLASƏ
Bu günə qədər vərəm əleyhinə dərman preparatlarına (VƏDP) qarşı davamlılığın müəyyən edilməsi üçün ən sürətli üsul, dərman müqaviməti ilə əlaqəli mutasiyaların təhlili metodudur. Lakin tədqiqatlar göstərir ki, davamlılığın yaranmasında iştirak edən mutasiyaların tezliyi müxtəlif regionlarda fərqlənə bilər. Dərmana davamlılığının molekulyar-bioloji diaqnostik metodlarının effektiv tətbiqi üçün müəyyən bir regionda bu dərmanlara qarşı davamlılığa səbəb olan mutasiyaların tezliyini bilmək vacibdir. Mutasiya variantlarının müalicə effektivliyinə təsirini nəzərə alaraq, sonrakı vərəm xəstələrinin müalicəsində kimyaterapiyanın düzgün seçilməsi nəzəriyyəvi olaraq qiymətləndirilə bilər. Xəstəliyin erkən mərhələsində kimyaterapiyanın düzəldilməsi, farmakoekonomik baxımdan daha məqsədəuyğundur, çünki aşağı qiymətə və müqayisəli effektivliyə malikdir.
Açar sözlər: vərəm mikobakteriyaları, mutasiyalar, dərmana davamlı vərəm

---

ƏDƏBİYYAT

1. Васильева И.А., Андреевская С.Н., Смирнова Т.Г. и др. Эффективность химиотерапии туберкулеза у больных, выделяющих лекарственно-устойчивые штаммы M. Tuberculosis с различными генотипами // Пробл. туберкулеза. - 2004. - № 8. - С.25-27.
2. Карачунский М.А., Л.Н. Черноусова. // Молекулярная эпидемиология туберкулеза. // Пробл.туб. 2007. - № 4. - С. 3 - 7.
3. Лекарственная устойчивость микобактерий туберкулеза. Лекция. Б.И.Вишневский./ Медидинский Альянс №1 2017, с.29-35.
4. Мишин В.Ю. Актуальные вопросы туберкулеза органов дыхания. — М.. 2003. — 87 с.
5. Наумов А.Г., Павлунин А.В. Механизмы развития лекарственной устойчивости Mycobacterium tuberculosis: есть ли шанс победить? Пульмонология. 2021;31(1):100-108.
6. Норкина О.В., Филипенко М.Л., Никонова А.А. и др. Молекулярно-генетическая характеристика устойчивых к рифампицину изолятов Mycobacterium tuberculosis, выделенных в Новосибирске // Пробл. туберкулеза. — 2003. - № 12. - С.22-25.
7. Тунгусова О.С., Маряньдышев А.О./Молекулярные механизмы формирования лекарственной устойчивости микобактерий туберкулеза./ Пробл. туб. - 2001. - № - .С. 48-49.
8. Тунгусова О.С., Марьяндышев А.О. Молекулярная генетика микобактерий туберкулеза // Пробл. туберкулеза.- 2003. - № 2. - С.43-45.
9. Уразова О. И. Молекулярно-генетические факторы туберкулеза легких // Бюллетень сибирской медицины. - 2010. - № 5. - С. 5-13
10. Хейфец Л.Б.Жикробиологические аспекты выявления больных туберкулезом с лекарственной устойчивостью // Пробл. туберкулеза - 2004. - № 5. - С.3-6.
11. Фтизиопульмонология: учебник. Мишин В.Ю., Григорьев Ю.Г., Митронин А.В. и др., Москва , «Гэотар - Медиа». , 2007 г.
12. Riska P. F., Jacobs W. R., Alland D. // Intern. J. Tubercul. Lung Dis.- 2000. - V. 4, N 2.- P. S4-S10.