XÜLASƏ
Tədqiqatda qurğuşun asetatla yaradılmış toksik stres təsirindən siçovulların qanında immunoqlobulinlərin (İg) və immun cavabını təmin edən spesfik və qeyri-spesfik hüceyrlərin miqdarının dəyişməsi öyrənilmişdir. Müəyyən edilmişdir ki, toksik stres vəziyyəti orqanizmin İg-in və immun cavabını təmin edən spesfik və qeyri-spesfik hüceyrələrin miqdarını müxtəlif istiqamətli dəyişdirir. Toksikliyin davam etmə müddətindən asılı olaraq qanda immun markerlərin miqdarında baş verən dəyişikliklər kəskinləşir və İg-in miqdarı təcrübənin 21 gün etibarlı olaraq daha kəskin azalır. Qurğuşun asetatla yaradılmış toksik stres təsirindən sonra sərbəst buraxılmış qrupda immun fəallıq dəyişir və bu dəyişikliklər normallaşmır. Ona görə də ətraf mühitin intensiv çirklənməsi nəticəsində yaranmış toksik stresin korreksiya yollarının işlənməsi istiqamətində tədqiqatların aparılması vacibdir.
Açar sözlər: ekstremal vəziyyət, stres, ağır metal, monoamin, hormon, immunoreaktivlik

---

ƏDƏBİYYAT

1. Булгакова С.В., Романчук Н.П. Иммунный гомеостаз: новая роль микро- и макроэлементов, здоровой микробиоты // Бюллетень науки и практики, 2020, Т. 2,№10, с. 206-233. https//doi.orq/10.33619/2414-292488/59
2. Корнева Е.А. Пути взаимодействия нервной и иммунной систем: История исовременность, клиническое применеия // Медицинская иммунология, 2020, Т. 22, № 3, с. 405-418. https//doi.orq/10.15789/1563-0625PON,-1974.
3. Малов А.М., Сибиряков В.К., Иваненко А.А. Накопление кадмия в некоторых органах и тканях крыс // Клиническая токсикология, 2013, Т. 14, С. 228-2406.
4. Марченкова Е.А., Оттева Е.Е. Токсическое воздействие тяжелых металлов на живые организмы / Молодежь, наука, творчество- 2019. Матер. XVII межвузовской научно-практической конфер. студентов и аспирантов. 2019, с. 439-443.
5. Писарева Л.Ф., Ананина О.А., Одинцова И.Н., Жуйкова А.Д. Загрязнение городов и здоровье населения (обзор литературы) // Профилактическая медицина, 2016, 19(4), С.60-64.
6. Doeselaar L., Yang H., Bordes J., Brix L., et al. Chronic social defeat stress infema le mice leads to sex-specific behavioral and neuroendocrine effects // Stress. 2021, № 24(2),p.168- 180. doi: 8.1016/j.lfs.2021.119821.
7. Engert V., R. Linz, J.A. Grant. Embodied stress: The physiological resonance of psychosocial stress // Psychoneuroendocrinology, 2019, Vol. 105, p. 138-146. doi:10.1016/jpsyneun 2018.12.221.
8. Ebrahimi M., Khalili N., Razi S., et al. Effects of lead and cadmium on the immu ne system and cancer progression // J Environ Health Sci Eng. 2020, Feb 17, №18(1), p. 335-343. doi: 10.1007/s40201-020-00455-2
9. Ismailov Y.B., Ismailova A.T., Jafarova Q.K., Salimli T.A., Garayeva S.Q. The effect of heavy metal on the hormonal-mediator status / Karadeniz 1. Uluslar arası multidisipliner çalışmalar konqresi, Giresun, 2019.s.39-44.
10. Rafique S, Gillani SS, Nazir R. Lead and Cadmium Toxic Effects on Human Heal th: A Review // J Nutr Food Sci. 2021, №11, p.1-6.
11. Veiga-Fernandes, H.D. Artis. Neuronal-immune system cross-talk in homeostasis // Science., 2018, Vol. 359, Issue 6383, p. 1465-1466. DOI: 10.1126/science.aap9598.