XÜLASƏ
Tədqiqatın məqsədi ölüm səbəblərinin təyini və kodlaşdırılmasında yol verilmiş xətaların araşdırılmasıdır. Materiallar və metodlar. 2022-ci ildə Bakı şəhərində Ekspert qiymətləndirmə üçün ölüm haqqında tibbi şəhadətnamələr təsadüfi seçimlə hər 10 hadisədən birini əhatə etməklə 1500 ölüm hadisəsi araşdırılmışdır. Ekspert üsulu ilə ölümün bilavasitə və ilkin səbəblərini müəyyən etmək üçün ÜST-nin göstərişlərinə əsasən, ölümün səbəbləri haqqında tibbi arayışların verilməsində səhvlər müəyyən edilib. Nəticələr. Müəyyən edilmişdir ki, ən əhəmiyyətli xətaların tezliyi 0,13 ilə 34,4% arasında dəyişir. Həyat boyu xəstələrə dinamik müşahidənin olmaması səbəbindən diaqnozlar ən çox “dəqiqləşdirilməmiş» sözü qeyd edilir. Bütün ölüm hallarında xəsarət nəticəsində bədbəxt hadisələrin baş vermə şəraiti göstərilmir. Yekun. Azərbaycanda 25,7±1,13% hallarda ölüm səbəblərinin müəyyən edilməsində və onların kodlaşdırılmasında xətalara yol verilir. Üst-nin tələblərinə zidd olaraq ürək çatışmazlığı 16,26±0,95% hallarda ölümün bilavasitə səbəbləri kimi göstərilir.
Açar sözlər: ölüm səbəbi, tezliyi, strukturu, xətalar, kodlaşdırma

---

ƏDƏBİYYAT

1. Барбараш О.Л., Бойцов С.А., Вайсман Д.Ш. Проблемы оценки показателей смертности от отдельных причин. Position Statement // Комплексные проблемы сердечно-сосудистых заболеваний. 2018, 7(2), doi:10.17802/2306-1278-2018-7-2-6-9.
2. Борщук Е.Л., Бегун Д.Н., Дуйсембаева А.Н. Региональный опыт организации мониторинга смертности // Здравоохранения Российской Федерации, 2023, 67(2), с. 111-117.
3. Вайсман Д.Ш., Енина Е.Н. Показатели смертности от ишемической болезни сердца в Российской Федерации и ряде регионов: особенности динамики и структуры // Кардиоваскулярная терапия и профилактика, 2024, 23(7), 3975. doi.org/10.15829/1728-8800-2024-3975
4. ВОЗ. Международная статистическая классификация болезней и проблем, связанных со здоровьем: 10-й пересмотр: Том-2. Сборник инструкций. -1995. 173 с.
5. Гланц С. Медико-биологическая статистика – Москва: Изд. Практика, -1999. - 459 с.
6. Дедов И.И., Франк Г.А., Мокрышева Н.Г. и др. Согласованная позиция эндокринологов и патологоанатомов о кодировании причин смерти у пациентов с сахарным диабетом (мнение экспертов) // Сахарный диабет, 2021, 24(3), с. 300-309.
7. Драпкина О.М., Самородская И.В., Вайсман Д.Ш. Возможности и проблемы анализа смертности от инфаркта миокарда на основании данных медицинских свидетельств о смерти (на примере Тульской области) // Kардиология, 2019, 59(7). С. 5-10.
8. Руководство по кодированию причин смерти. М. - ЦНИИОИЗ, 2008, 74 с.
9. Сабгайда Т.П., Семенова В.Г., Евдокушкина Г.Н. и др. Модификация причины смерти при статистическом учете смертности // Социальные аспекты здоровья населения, 2014, №3 (37).
10. WHO reference number WHO 2019-n CoV/Mortality Reporting, 2020. лицензия CCBY-NL.SA 30 YGO.