XÜLASƏ
Bu tədqiqat hiperprolaktinemiya səviyyəsindən asılı olaraq mikro- və makroprolaktinomaları aşkar etmə şanslarının nisbətinin müəyyən edilməsi öyrənilmişdir. Tədqiqatın məqsədi. Hiperprolaktinemiyanın səviyyəsindən asılı olaraq mikro- və makroprolaktinomaların aşkarlanma şansının nisbətinin müəyyənləşdirilməsi olmuşdur. Material və metodlar. Tədqiqatda 139 xəstə iştirak etmiş və onlar iki qrupa bölünmüşdür: 1-ci qrupda hipofiz adenoması olmayan hiperprolaktinemiyası olan 26 xəstə (n=26), 2-ci qrupda isə hipofiz adenoması olan 113 hiperprolaktinemiya xəstəsi (n=113) vardır. Həmçinin, 2-ci qrupdakı 113 xəstədən 60-ında mikroadenoma, 53-ündə isə makroadenoma aşkar edilmişdir. Nəticələr. Alınan nəticələr göstərir ki, prolaktinemiya səviyyəsi 349 ng/mL-dən yuxarı olduqda, hipofiz makroadenomasının aşkarlanma şansı əhəmiyyətli dərəcədə artır, mikroadenomanın aşkarlanması şansı isə azalır. Statistik təhlil göstərdi ki, mikroadenoma üçün şansların nisbəti 0,597, makroadenoma üçün isə 1,674 təşkil edir, lakin dəyərlərin heç biri statistik əhəmiyyətə çatmayıb. Yekun. Mikroprolaktinomanın şanslar nisbətinin 76,957 (95% CI 9,909; 597,687) olması ilə statistik cəhətdən əhəmiyyətli (p<0,05) olduğunu göstərir, makroprolaktinomanın şanslar nisbəti isə 0,013 (95% CI 0,002; 0,101) təşkil edir.
Açar sözlər: hiperprolaktinemiya, prolaktinoma, hipofiz adenoması, şans nisbəti

---

ƏDƏBİYYAT

1. Samperi I, Lithgow K, Karavitaki N. Hyperprolactinaemia // J Clin Med. 2019 Dec 13;8(12):2203. doi: 10.3390/jcm8122203
2. Wang AT, Mullan RJ, Lane MA, et al. Treatment of hyperprolactinemia: A systematic review and meta-analysis // Syst Rev. 2006;1(1):1-12. doi:10.1186/ 2046-4053-1-33.
3. Melmed S., Casanueva F.F., Hoffman A.R., Kleinberg D.L. et al. Diagnosis and Treatment of Hyperprolactinemia: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline // J Clin Endocrinol Metab, 2011, 96: 273-288.
4. Ignacak A., Kasztelnik M., Sliwa T., Korbut R.A., et al. Prolactin--not only lactotrophin. A “new” view of the “old” hormone // J. Physiol. Pharm. 2012;63: p. 435-443.
5. Mirzəzadə V.A. 3.11.Hiperprolaktinemik sindrom. Mirzəzadə V.A., Qurbanov Y.Z., Əzizov V.Ə. və başq. Endokrin Xəstəlikləri. «AzərDiab» Bakı, 2022,163-169.
6. Capozzi A., Scambia G., Pontecorvi A., Lello S. Hyperprolactinemia: Pathophysiology and therapeutic approach // Gynecol. Endocrinol. 2015; 31:506-510. doi: 10.3109/09513590. 2015.1017810
7. Levine S., Muneyyirci-Delale O. Stress-Induced Hyperprolactinemia: Pathophysiology and Clinical Approach // Obs. Gynecol. Int. 2018;2018: 9253083. doi: 10.1155/2018/9253083.
8. Тюзиков И.А., Греков Е.А., Смирнов А.В. Андрологические аспекты нарушений секреции пролактина. Андрология и генитальная хирургия, 2023;24(3):33-41. doi: 10.17650/2070-9781-2023-24-3-33-41.
9. Ma Q., Su J., Li Y. et al. The Chance of Permanent Cure for Micro- and Macroprolactinomas, Medication or Surgery? A Systematic Review and Meta-Analysis // Front Endocrinol (Lausanne). 2018; 25;9: 636. doi: 10.3389/fendo.2018.00636.
10. Yatavelli R.K.R., Bhusal K. Prolactinoma. Last Update, July 31, 2023. PMID: 29083585.
11. Leca B.M., Mytilinaiou M., Tsoli M. et al. Identification of an optimal prolactin threshold to determine prolactinoma size using receiver operating characteristic analysis // Scientific Reports, 2021, 11:980. doi:10.1038/s41598-021-89 256-7.
12. Excel 2016 - get it now with an Office 365 subscription. https://products.office.com/en-us/excel.
13. Easy calculation.com. Confidence Limits for Mean Calculator. https://www. easycalculation. com/statistics/confidence-limits-mean.php.
14. Гржибовский А.М. Доверительные интервалы для частот и долей // Экология человека, 2008; 05: 57-60.
15. Social Science Statistics. Mann-Whitney U Test Calculator. 2024, https://www.socscistatistics.com/tests/mannwhitney/default2.aspx.
16. Медицинская статистика. Расчет отношения шансов с 95% доверительным интервалом (онлайн калькулятор). https://medstatistic.ru/calculators/ calcodds.html